Skip to main content

De Waarden­ladder

Vanuit waarden een zorgplan opstellen en
een balans vinden tussen Vrijheid en Veiligheid

De Waarden­ladder

Vanuit waarden een zorgplan opstellen en
een balans vinden tussen Vrijheid en Veiligheid

Zorgplannen opstellen vanuit waarden:
de balans tussen vrijheid en veiligheid

De bewoner of de cliënt centraal stellen willen we in de zorg allemaal. Maar het bieden van waardengedreven zorg blijkt in de praktijk een complexe uitdaging. Werken vanuit waarden, denken in termen van vrijheid en veiligheid, teams bewust maken van de rechtspositie van de cliënt en hoe om te gaan met onvrijwillige zorg; het vraagt om een verandering op alle niveaus. E-learnings kunnen daarbij ondersteuning bieden, maar blijvende bewustwording vraagt om herhaling en verdieping.

De Waardenladder is een waardevol instrument waarmee deze uitdaging op een heel concrete manier wordt aangepakt. De Waardenladder helpt om het werken vanuit waarden van de cliënt en het denken vanuit vrijheid stevig te verankeren binnen de organisatie.

Wat is de Waardenladder?
De Waardenladder is een interactieve gesprekshulp voor zorgteams waarmee inzicht verkregen wordt in de waarden van een cliënt. Het is een spelvorm die is gebaseerd op onderzoek in de zorgpraktijk.*

Hoe werkt het?
De Waardenladder bestaat uit een doos met twee sets kaartjes met daarop uitspraken en waarden en een speelbord. Het spel wordt gespeeld in kleine groepen die aan de hand van een concrete casus met elkaar verschillende uitspraken en waarden selecteren die bij de cliënt passen. Door deze vervolgens op volgorde van belangrijkheid van de cliënt te leggen, krijgen zorgteams bij concrete kwesties inzicht in de waarden die meespelen bij bewoners, naasten en zorgverleners. Het spel kan ook gespeeld worden met naasten en verwanten. Dat heeft als toegevoegde waarde dat zij meer betrokken zijn bij de zorg voor de cliënt en de keuzes die daarin gemaakt worden.

Bewezen effectief instrument
Zorgorganisaties die de Waardenladder al hebben toegepast geven aan dat het bijdraagt aan het verminderen van onvrijwillige zorg. Het resulteert bovendien in bijstelling van de zorgplannen, waarin de waarden van de cliënt centraler komen te staan.

“Inzet van de Waardenladder leidt in 60% van de casussen tot andere inzichten over het gedrag van de bewoner”

Het toepassen van de Waardenladder zorgt voor:
  • bewustwording van de waarden van de cliënt (de cliënt centraal)
  • een betere balans tussen de vrijheid en veiligheid van de cliënt
  • concrete afspraken voor de beste aanpak
  • minder onvrijwillige zorg
  • een zorgvuldige toepassing van de Wet Zorg en Dwang (Wzd)
  • een eenduidige aanpak binnen teams
  • een concrete invulling van waardengedreven zorg
“Ik raad ook andere organisaties aan gebruik te maken van deze tool, omdat het zowel de medewerkers in de teams ondersteunt en de samenwerking met verwanten en het netwerk, maar ook de managers die bezig zijn met het ontwikkelen van beleid en de toekomstvisie.”
Wilma Pouwelse, manager Kloostertuin ZZG Groesbeek
Hoe zet je het instrument in?
Het spelen van de Waardenladder duurt 15 tot 20 minuten. Het kan dus tijdens een zorgleefplan gesprek, MDO of teamoverleg plaatsvinden. Het vergt geen verdere voorbereiding. De uitkomst kan d.m.v. een foto worden opgenomen in het zorgleefplan (ECD) zodat die regelmatig kan worden geraadpleegd.
“Ik denk dat mijn werk door gebruik van de Waardenladder mooier wordt en dat het fijn is dat je met collega’s toch meer kunt sparren en een discussie kunt aangaan en dieper naar de bewoner kunt kijken.”
Miranda Oliemolen, woonbegeleider 3IG

Verschillende varianten van de Waardenladder

Er zijn drie varianten van de Waardenladder, waarvan er één al beschikbaar is, één in productie en één nog in ontwikkeling.

Dementie op een zorglocatie

Deze Waardenladder richt zich op bewoners met dementie van een zorglocatie. De stellingen zijn gebaseerd op de intramurale situatie. Verschillende zorgorganisaties gebruiken deze Waardenladder al en zijn zeer positief over de resultaten.

Kosten: € 65,- per stuk inclusief btw en verzendkosten.
Bestellen

Voor mensen met NAH

Het hebben van een niet-aangeboren hersenletsel brengt specifieke dilemma’s met zich mee. Daarom is er voor mensen met NAH deze variant van de  Waardenladder ontwikkeld. Hij is nu in productie en in het najaar van 2025 leverbaar. Je kunt hem vooruit bestellen, zodat je verzekerd bent van een (of meerdere) exemplaren.

Kosten: € 65,- per stuk inclusief btw en verzendkosten.
Vooruitbestellen

Dementie in de thuissituatie

Deze waardenladder richt zich op cliënten met dementie die in hun eigen woonomgeving (thuis) verblijven. Deze Waardenladder wordt momenteel ontwikkeld door  onderzoek te doen bij enkele organisaties die zorg thuis aanbieden. In 2026 komt deze waardenladder beschikbaar. Wil je op de hoogte blijven? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief.

Kosten: € 65,- per stuk inclusief btw en verzendkosten.
Houd mij op de hoogte

“Het leggen van de Waardenladder maakt de zorg beter en zorgvuldiger.”

Dr. Dorothea Touwen, Universitair hoofddocent Medische Ethiek LUMC
*Ontwikkeld voor en door de praktijk

De Waardenladder is door het Lerend Netwerk Vrijheid en Veiligheid en de deelnemende VVT organisaties ontwikkeld. Het onderzoek is uitgevoerd door het LUMC en is financieel mogelijk gemaakt door ZonMW.

Lees ook:
www.zonmw.nl/nl/artikel/waardenladder-geeft-patient-met-dementie-meer-vrijheid